Ebu Musa- radıyallahu anh şöyle anlatır:
'' Ey Allah'ın
Rasulü! Müslümanların en faziletlisi kimdir?'' diye sordum. Bunun üzerine
Peygamber
Efendimiz (sav) ;
'' dilinden ve
elinden müslümanların emniyette olduğu kimse.'' cevabını verdi. (buhari, iman
4,5, rikak 26;
müslim, iman 64, 65)
Kelimeler dahi anlatmaya vefa etmez onu. Zira herkese göre tanımı bir başka. Herkese göre anlayışı, anlamlandırılışı, duyuşu bambaşka.
Çok farklı
anlamlar barındırdığı gibi çok farklı dünyalar da barındırır kendinde. İki
hecedir ama bir solukta eser geçer ruh tenlerinde.
Varlığı bir can
kurtarabilir mesela.
Yokluğu da nice
canlara kıyabilir. Ne var ki illa olması, barınması icap eden güzel bir
haslettir.
Gelgelelim
Birkaç cümle ile açıklayacak olursak vefa kelimesinin sözlükteki meali
şöyledir;
Arapça bir
kelimedir. Ahdinde, sözünde durmak diye tarif edilir. Ha keza yine; sevgi ve dostlukta
sebat ve devam olarak vücud bulur...
Tam tersi ise
bivefa olarak isimlendirilir. Yani vefasız olmak manasına gelir bu da.
Manası itibariyle
de hayatımızın odağına yerleştirdiğimiz bir kelimedir vefa. Belki çokça dile getirmeyiz
bunu ama öyledir. Herkesin vefa sözcüğünü koyduğu bir yer vardır mutlaka.
Beklediği,
umduğu, hasret duyduğu, vuslatına ermek için yandığı bir vefa bekleyişi vardır.
Güveni ve
güvenilirliği ifade eder. Hadis-i şerifte de beyan buyrulduğu üzere tümüyle
kişinin elinden dilinden hayır görüleceği bir kıvamı ifade eder.
Tüm bunların
yanı sıra bivefa yani vefasız diye adlandırdıklarımız da mevcuttur.
Vefayı bir semt adı olarak bilenler mesela...
Vefa hasleti
varsa bir insanda, kin, nefret, kıskançlık, haset o kalpte barınamaz. Bu da
vefa duygusunun ne denli elzem, ne denli kıymetli bir nimet olduğunu gösterir.
Zira bir kahvenin kırk yıl hatırı olur demiş büyüklerimiz. İşte bu cümle tamda
vefanın bir tezahürüdür. Nitekim dostluğun, arkadaşlığın, sevgi bağının, kan
bağının olduğu bir yerde vefa bir direk vazifesindedir. O olmadı mı dostlar
düşman oluverir. Hatırlar silinir gönül hanelerimizden.
Sonra
zihinlerden çıkarılır birer birer hatıralarımız. İçi bomboş dostluklar peyda
oluverir sonra hayatlarımızda.
Vefanın, vefalı
olanın azılı düşmanıdır düşmanlık, kin duyma, nefret etme, verdiği sözden cayma,
emanet verildiğinde emanete sahip çıkamama hasletleri. İnsanı kemale ermeye vesile
kılacak güzel bir huy ve Allah'a yakınlaştıracak bir meziyet olma hususuyla da
nice yeteneklere sahiptir. Zira nasıl ki bir insan iyi temayüllere, meziyetlere
sahip olan kişilere meyyal ise yüce Mevla’mızda sözünde duran, sözüne sadık,
dostluğunda sebat gösteren kişileri ziyadesiyle sever ve onları mükâfatlandıracağını
beyan buyurur.
Nitekim Kuran-ı
Kerim'de; 'Allah, sadakat gösterenleri, sadakatleri sebebiyle mükâfatlandıracaktır...''
(EL-Ahzab, 24) buyrulmaktadır.
Yine bir başka
Ayet-i Kerime'de de; ''...Kim ahdini bozarsa, ancak kendi aleyhine bozmuş olur.
Kim de Allah
ile olan ahdine vefa gösterirse, Allah ona büyük bir mükâfat verecektir.'' (el-Fetih
10) buyrulur.
Bir insan
unutmamalı ki Allah teala pek çok ayette ''katında sözün değişmeyeceğini'' (el_Bakara,80)
bildirmektedir. Buna mukabil Müslüman da ağızdan söz bir kere çıkar diyerek emin
ve sadık bir kimse olamaya şiddetle devam etmelidir. Kendisine bir vefasızlık uğradığı
vakit ise buna aynı şekliyle icabet etmekten sakınmalıdır. Zira vefalı olmak ne
kadar güzel bir davranış ise vefasızlık da bir o kadar çirkin bir davranıştır.
Vefasız kimseler için şu hadis pek ibretlidir:
Ebu Hureyre'nin
(r.a) rivayet ettiği bir hadis-i şerifte Allah rasulü şöyle buyurur; münafıklığın
alameti üçtür: konuşunca yalan söylerler, vaat eder, vaatlerine vefa göstermezler,
kendilerine bir şey emanet edildiğinde emanete hıyanet ederler'' (buhari, iman 1/249;
müslim, iman 1/ 78)
Hâsılı kelam
Vefa; iyiliklerin, sevginin, dostluğun, bağlılığın, verilen söz ve vaatlerin unutulmaması,
gereğinin hakkıyla yerine zamanında getirilmesi, İslam’ın her mü'minde var olmasını
arzu ettiği en güzel hasletlerden bir haslettir. İnsanın kıymetini arttıran bir
meziyettir.
O halde Cenab-ı
Hakk bize bu güzel huyu layıkıyla ifa edebilmeyi, elimizle dilimizle her hal ve
kalimizle insanların zarar değil fayda göreceği insanlar olabilmeyi nasip
eylesin. AMİN
