Dobra dobra
kelimesi birleşik bir isim olup Bulgarca “dobro” kelimesinden meydana
gelmiştir. Bulgarcada; doğru, iyi manasına gelmektedir. Türkçe sözlük anlamı
ise; çekinmeden, açık açık konuşmak, söylemek manalarını teşkil etmektedir.
Hangi
manada kullanılır?
“Dobra
dobra olmak”, “dobra dobra söylemek” söz dizileri lafı kimseden esirgemeyişin
deyimleşmiş diğer tabirleridir. Bu
deyimler Çoğu zaman açık sözlü insanların kendini tanıtma biçimidir. “Ben dobra
dobra bir insanım!”
Halk
arasında da bir insanla ilgili “o çok dobra biridir” denirse o kişiyle ilgili
algıladığımız; bu kişinin hiçbir şeyi
söylemekten çekinmeyen, içinden geleni söyleyen açık sözlü bir insan olduğudur.
Açık sözlü
olmanın neresi yanlış?
“Açık sözlü
olmanın neresi yanlış!” düşüncesiyle konuşan “dobra” insanlar; “lafımı
esirgemem, çekinmem, güzele güzel, çirkine çirkin derim; darılmaca, gücenmece
yok” deyip ağızlarından çıkan lafın karşı taraftaki kişinin kalbini
kırabileceğini, gururunu incitebileceğini akıllarına getirmezler.
Eğer dobra
dobracılık diye tabir edilen husus haddinden fazla olursa hiç de masumane bir
doğruculuk, açık sözlülük olmuş olmaz. Kırıcılık boyutuna ulaştığı vakit
şeklini değiştirir ve ‘’patavatsızlık’’, yani düşünmeden konuşma şeklini alır.
İyiliği ya da kötülüğü, güzelliği ya da çirkinliği açık sözlülük adı altında
mübalağa ederek ifade etmek ham bir davranış biçimidir. “Dobra dobra” dediğimiz
tabir daha çok bir kötülüğü, bir olumsuzluğu ifade ederken ortaya çıkar.
Unutmamamız gereken bir şey vardır ki oda üslubumuz hiçbir zaman kalp kıracak
şekilde değil aksine gönül alacak şekilde olmalıdır. Bu hususta Hazreti Mevlana
ne güzel demiştir:
‘’Lûtuf
merhemi ol, inciten diken gibi olma!’’
Güzel huylu
bir Müslüman’ın en büyük özelliklerinden biri hiç kuşkusuz açık sözlü yani
doğru sözlü olmasıdır. Bir yanlışı gizlemek ve saklamak elbette doğru bir
davranış biçimi değildir. Ancak bunun da bir ölçüsü, bir kıvamı olmalıdır.
Cenab-ı Hak ‘da kullarının sağlam, dürüst ve açık sözlü olmalarını ister fakat
bunun yanında yumuşak ve gönül alıcı söz söylemelerini buyurur.
“Kullarıma,
sözün en güzel olanını söylemelerini söyle. Çünkü şeytan aralarını açıp
bozmaktadır. Şüphesiz şeytan insanın açıkça bir düşmanıdır.” (İsra Suresi 53)
Sonuç
olarak; Müslüman,
merhametli, hassas bir gönle sahip olmalı ve kimseyi ne eliyle, ne diliyle, ne
de davranışlarıyla kırıp incitmemelidir. Haline, sözlerine son derece özen
göstermelidir. Ağzından çıkan her kelimeyi iyice ölçüp tartmalı, kendisine ve
karşısındakine faydalı olup olmayacağını iyice hesaplamalıdır. Ok yaydan
çıktıktan sonra meydana gelebilecek hususlar daha büyük sorunlara yol açabileceği
için açık sözlülüğü güzel bir ölçüde, yerinde ve zamanında kullanmayı
bilmelidir… Aksi takdirde doğru sözlü dobra dobra bir insan olmak başına
olmadık dertler açar ve kaş yaparken göz çıkarmak deyimi mucibince olmadık yere
karşısındakinin hafazanallah istemeden kalbini kırmaya sebebiyet verir. Dolayısı
ile açık sözlü olmaktaki huyumuza kalp kırmadan devam edelim.
Allah
cümlemize doğru sözü, doğru şekilde kullanmayı nasip eylesin.(Âmin)
